Time reading :: 4 minutes

เคยไหม…อธิษฐานแล้วไม่ได้ดังหวัง บางที…อาจไม่ใช่เพราะบุญไม่มี แต่เพราะเราเข้าใจคำว่า “อธิษฐาน” ผิดไป

เวลาที่ใครวางแผนไปเที่ยวเมืองแพร่ ชื่อ “วัดพระธาตุช่อแฮ” ก็มักจะโผล่มาอยู่ในลิสต์ต้น ๆ เสมอ เพราะที่นี่ไม่เพียงเป็นวัดสวยคู่เมืองเท่านั้น แต่ยังเป็นวัดประจำปีเกิดของคนปีขาล (เสือ) ที่ชาวล้านนาเชื่อว่าจะช่วยเสริมสิริมงคลให้ชีวิตก้าวหน้าและร่มเย็นอีกด้วย

วัดพระธาตุช่อแฮ ตั้งอยู่บนเนินเขาไม่สูงมาก เดินทางสะดวก ขับรถขึ้นไปได้สบาย ถ้ามาจากเส้นทางหลักจะเห็นแนวเขาสูงอยู่ด้านหน้า คนแพร่เรียกว่า “ดอยช้างผาด่าน” ถ้าเห็นยอดเขานี้เมื่อไร ก็มั่นใจได้เลยว่ามาถูกทางแล้ว

ลานจอดรถของวัดกว้างขวาง จะจอดฝั่งหน้า หรือฝั่งหลังก็ได้ แต่ถ้าใครไม่อยากเดินขึ้นบันไดสูง ๆ แนะนำให้จอดฝั่งหลัง จะเดินสบายกว่าหรือถ้าอยากประหยัดแรงก็มีลิฟต์โดยสารให้บริการด้วย

เราจอดรถที่บริเวณลานด้านหน้าของพระธาตุ มีร้านขายของที่ระลึก งานไม้สัก ของใช้จิปาถะ กระเป๋า เสื้อหม้อฮ่อมและผ้ามัดย้อม ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดแพร่ มีโทนสีฟ้า คราม และขาว ห้อยเรียงรายดูละมุนจนอยากแวะทุกร้าน

ชื่อ “วัดพระธาตุช่อแฮ” เพี้ยนมาจากคำว่า “แพร” หมายถึงผ้าแพรชั้นดีที่ชาวบ้านนำมาผูกบูชาพระธาตุ สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยพระยาลิไท ราวพุทธศตวรรษที่ 19 ภายในบรรจุพระเกศาธาตุและพระบรมสารีริกธาตุ พระอัฐิของพระพุทธเจ้า

ด้านหน้าบริเวณทางขึ้นพระธาตุ มีกรุอัฏฐิครูบาศรีวิชัย สร้างขึ้นเพื่อกราบสักการะและน้อมรำลึกถึงท่าน ผู้มีคุณูปการต่อพระพุทธศาสนาทั่วภาคเหนือ

ดูเหมือนว่าบันไดทางขึ้นฝั่งร้านค้าจะชันน้อยกว่าอีกฝั่ง เราเลยเลือกเดินขึ้นทางนี้ ค่อย ๆ เดินขึ้นไปพร้อมเสียงระฆังลอยมาเบาๆ พอเดินขึ้นมาถึงลานพระธาตุ เราเห็นผู้คนเดินเวียนเทียนรอบองค์พระธาตุอย่างสงบ ส่วนด้านในอุโบสถมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ คือ “พระเจ้าช่อแฮ” รอบๆ บริเวณวัดมีม้านั่งสำหรับพักผ่อนถ้าเดินไปทาง บันไดสิงห์ จะมองเห็นวิวสวยๆ ของเมืองแพร่

บางช่วงที่มีนักท่องเที่ยวเยอะ คนแพร่คงคุ้นตากับภาพผู้คนต่อแถวยาว เพื่อไหว้ “พระเจ้าทันใจ” พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่คนเหนือให้ความเคารพมาก เพราะสร้างและประกอบพิธีพุทธาภิเษกเสร็จภายในหนึ่งวัน เชื่อกันว่าท่านช่วยให้สมหวัง “ทันใจ”

ภายในองค์พระเจ้าทันใจ จะมีการบรรจุ “หัวใจ” คล้ายหัวใจมนุษย์ พร้อมวัตถุมงคลต่าง ๆ ไว้ในองค์พระพุทธรูป
แต่คำว่า “ทันใจ” นั้น…อาจไม่ได้หมายถึง “ได้ทันที” เสมอไป เพราะทุกสิ่งก็ยังขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัย จังหวะ และความพยายามของเราเองด้วย

“พระเจ้า” เป็นคำที่คนล้านนาเรียกแทน พระพุทธเจ้า หรือ พระพุทธรูป โดยอาจจะมีชื่อต่อท้ายตามวัสดุที่ใช้สร้าง หรือคำที่มีความหมายเจาะจง เช่น พระเจ้าพร้าโต้ วัดศรีดอนคำ จ.แพร่ เป็นพระพุทธไม้ใหญ่ที่แกะสลักด้วยมีดพร้าใช้เวลาสร้างภายใน 1 วัน และเป็นพระพุทธรูปที่มีความแปลกที่สุดในประเทศไทย

ยี่สิบปีก่อน เคยมาขอพรกับพระเจ้าทันใจ และก็สมหวังตามที่ตั้งใจไว้ ครั้งนี้ เมื่อได้กลับมาอีกครั้ง สิ่งที่อยากได้กลับเปลี่ยนไป
ไม่ได้อยาก “ได้อะไร” แต่อยาก “ให้เจอแต่เรื่องดี ๆ” มากกว่า

พอไหว้เสร็จ มองไปเห็นป้ายบอกคำแนะนำในการสักการะขอพร เขียนไว้ด้านล่างว่า “การอธิษฐาน มิใช่เพียงการอ้อนวอนขอ แต่เป็นการตั้งใจมั่น ที่จะทำให้สำเร็จ”

เหมือนจะมีความผิดพลาดอะไรบางอย่าง ที่รู้สึกว่าเราเข้าใจคำว่า “อธิษฐาน” ผิดไป !!!

แท้จริงแล้ว “อธิษฐาน” หมายถึง การตั้งมั่น ตั้งใจอย่างเด็ดเดี่ยว เพื่อทำสิ่งดีให้สำเร็จ

ส่วนที่เรามักอธิษฐานต่อพระหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ก็เพราะอยากให้ท่านเป็นพยาน เป็นกำลังใจ และคอยช่วยให้เราผ่านอุปสรรคต่างๆ ไปได้ด้วยดี

พระพุทธเจ้าทรงอธิษฐานด้วยพระทัยเด็ดเดี่ยวว่า

“แม้ว่าเนื้อและเลือดจะเหือดแห้งไปจนเหลือเพียงหนังหุ้มกระดูกก็ตามที เราจักไม่ลุกขึ้นจากที่นี้ตราบใดที่ยังไม่ได้บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ”

นั่นคือ อธิษฐานเพื่อจะ “ทำ” ไม่ใช่ อธิษฐานเพื่อจะ “ได้”

ส่วนคำว่า “บนบาน” หมายถึง ขอร้องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยเหลือ โดยให้คํามั่นว่าจะให้สิ่งของตอบแทนหรือทําตามที่ให้สัญญาไว้เมื่อคำขอนั้นให้ผลสำเร็จ ดังนั้น อธิษฐาน กับ บนบาน ต่างกันตรงที่ ผู้ขอได้ทำการสร้าง “เงื่อนไข” ต่อผู้ให้

ขณะที่คำว่า “ขอพร” หมายถึง “การอวยพร” ซึ่งเต็มไปด้วยความปรารถนาดี ไม่ใช่การอ้อนวอน แต่คือการส่งแรงใจดี ๆ ให้กัน ผู้ให้ก็สุข ผู้รับก็อิ่มใจ

เช่น จตุรพิธพร คือ อายุ วรรณะ สุข พละ ขอให้ มีอายุยืน มีผิวพรรณผ่องใส มีความสุขกายสุขใจ และมีกำลังแข็งแรง

ดังนั้น การที่เรามาสักการะขอพรต่อหน้าองค์พระ จึงไม่ใช่การมาขอให้พระช่วยดลบันดาล แต่คือการ ตั้งจิตมั่น ต่อหน้าท่าน เพื่อให้ท่านเป็นพยานและเป็นกำลังใจ ย้ำเตือนให้เราทำสิ่งที่ตั้งใจไว้ให้สำเร็จด้วยตัวเราเอง

พอกราบพระเจ้าช่อแฮเสร็จแล้ว เราเดินไปนั่งพักอยู่ตรงศาลารับลมหนาวช่วงปีใหม่ พูดถึงปีใหม่ ก็เลยนึกถึงเหตุการณ์หนึ่งขึ้นมาได้ ช่วงใกล้สิ้นปีที่ผ่านมา มีเพื่อนฝรั่งคนหนึ่งถามขึ้นว่า

“What’s your New Year resolution?”

ด้วยความที่ตั้งรับไม่ทัน ก็เลยตอบไปตามจริงว่า “I have no idea.”
ฝรั่งหัวเราะก๊าก พร้อมขึ้นเสียงสูงว่า “You have no idea!!”
เราก็ยังคิดอยู่เลยว่า มันน่าจะแปลกสำหรับเขาหรือเปล่านะ ที่ตอบแบบนั้น

ตอนนั้นก็เลยมานั่งคิดทีหลังว่า คำว่า “resolution” ที่เขาพูด หมายถึง “ปณิธาน” ความมุ่งมั่นที่จะทำตามสิ่งที่ตั้งใจไว้
เหมือนคำว่า “อธิษฐาน” ของเราเลย ต่างกันตรงที่เรามักใช้คำว่า “pray” เวลาพูดกับฝรั่ง ซึ่งคำนี้ในภาษาอังกฤษกลับหมายถึง “การขอ” หรือ “อ้อนวอน” มากกว่า

แต่ถ้ามองให้ลึก ความหมายของ “อธิษฐาน” จริงๆ มันคือการตั้งใจแน่วแน่ ทำสิ่งดีให้สำเร็จ ไม่ได้แปลว่าแค่ขอ แล้วรอปาฏิหาริย์

สุดท้ายนี้ หากใครยังไม่มีโอกาสได้ไปกราบพระธาตุช่อแฮ หรือวัดประจำปีเกิดที่ไหนเลย ก็ไม่เป็นไร แค่ตื่นเช้ามา “ใส่บาตร” ด้วยใจสงบ แล้วอธิษฐานเบา ๆ ก่อนเริ่มวัน แค่นี้ก็เหมือนได้ขอพร และรับ “จตุรพิธพร” ทุกวัน

เกร็ดข้อมูล

• หากใครไปถึงวัดพระธาตุช่อแฮแล้ว ขอแนะนำให้ขึ้นไปสักการะ “พระธาตุดอยเล็ง” ต่อ เพราะแต่เดิมเส้นทางขึ้นพระธาตุค่อนข้างลำบาก แม้แต่คนแพร่หลายๆ คนยังไม่มีโอกาสได้ไปสักการะพระธาตุดอยเล็ง ปัจจุบันหนทางขึ้นพระธาตุดอยเล็งค่อนข้างสะดวกสบาย แม้ทางจะสูงชัน แต่ก็คุ้มค่ากับการได้ชมวิวจังหวัดแพร่

• รอบวัดไม่มีร้านอาหาร คนแพร่เน้นเปิด ร้านกาแฟ หาได้แทบทุกมุม ส่วนอาหารพื้นเมือง ไม่เหมือนใคร ต้องลอง ขนมเส้น (ขนมจีนน้ำใส) หรือ น้ำพริกน้ำย้อย ต้นตำรับอำเภอลอง

• ใครชอบผ้าหม้อฮ่อม หรือผ้ามัดย้อม ลองแวะ บ้านทุ่งโฮ้ง ศูนย์กลางการผลิต ที่เราจะได้เห็น ภูมิปัญญาย้อมคราม ด้วยตาตัวเอง

• สำหรับงานฝีมือไม้สัก แนะนำ อำเภอสูงเม่น ขึ้นชื่อว่าเป็นแหล่งผลิต ของใช้และของตกแต่งบ้าน ชั้นดีของภาคเหนือ

• หากมีเวลาในตัวเมืองแพร่ ลองแวะไปเที่ยว “คุ้มเจ้าหลวง” หรือ “บ้านวงศ์บุรี” ที่นี่อยู่คู่กับเมืองแพร่ และได้รับการดูแลอนุรักษ์ไว้อย่างดี

ขอขอบคุณข้อมูลจาก พระเจ้าทันใจ https://th.wikipedia.org/wiki/พระเจ้าทันใจ http://www.phrae.go.th/tem/tip/nature_phrae/hagi1.html หนังสือ พรที่สัมฤทธิ์แก่ผู้ดำเนินชีวิตที่ดี พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตโต) https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/271 กลับตาลปัตร : Ep.1 คู่มืออธิษฐานแบบมืออาชีพ https://www.youtube.com/watch?v=7pSi9USCqjQ

อ่านเพิ่มเติม “เจ้าภาพทอดกฐิน”