สัมผัสวิถีแพร่ – ไหว้พระ บ้านเขียว เที่ยวกาดกองเก่า

สายบุญ สายชิล สายช็อป ห้ามพลาด!

วัดนี้เราไม่ได้พาไปเที่ยววัด แต่จะพาไปไหว้พระ เดินเล่นริมแม่น้ำยม แอ่วกาดกองเก่า และเดินลัดเลาะในโรงเรียนป่าไม้แพร่ ถ้าใครยังไม่เคยมาแพร่…บอกเลยว่ากำลังพลาดบรรยากาศสโลว์ไลฟ์สุดชิลที่จะทำให้ใจสงบและหลงรักเมืองนี้มากขึ้นกว่าเดิม

เราจะเริ่มกันที่ สวนรุกขชาติเชตวัน ในวันที่ฝนตกปรอย ๆ บรรยากาศริมแม่น้ำยมจะเขียวชอุ่ม สดชื่น เหมาะกับการเดินเล่นรับลมเย็นๆ แบบไม่ต้องเร่งรีบ

ภายใน สวนรุกขชาติเชตวัน มีบ้านไม้สีเขียวหลังหนึ่งที่มีเรื่องราวน่าสนใจ เดิมที ที่นี่เคยมีบ้านไม้เก่าแก่สร้างตั้งแต่ปี พ.ศ. 2444 ใช้เป็น “ที่ทำการป่าไม้ภาคแพร่ กรมป่าไม้สยาม” แต่คนแพร่เข้าใจผิดมาตลอดว่าเป็น “บ้านบอมเบย์ เบอร์มา” ซึ่งเป็นชื่อบริษัทจากอังกฤษที่เข้ามาทำสัมปทานป่าไม้ในภาคเหนือ

วันดีคืนดีบ้าน บ้านบอมเบย์ เบอร์มา จู่ๆ ก็โดนรื้อทิ้ง ทำให้คนแพร่ตอนนั้นเดือดกันสุดๆ เป็นข่าวใหญ่โต เพราะมันไม่ใช่แค่บ้านธรรมดา แต่มันคือส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ของเมืองแพร่ที่ควรอนุรักษ์ไว้

โชคดีที่หลายภาคส่วนทำให้บ้านหลังนี้ฟื้นคืนชีพกลับมาอีกครั้ง แม้บ้านจะใหม่ แต่ส่วนใหญ่ยังใช้ไม้เดิม และทาสีเขียวแบบที่คนแพร่คุ้นตา ปัจจุบันเป็น “ศูนย์เรียนรู้การป่าไม้ สวนรุกขชาติเชตวัน จังหวัดแพร่” หรือที่คนแพร่เรียกว่า “บ้านเขียว”

บริเวณด้านในของบ้านเขียวมีการจัดนิทรรศการ แผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ กาลานุกรม และอื่นๆ เจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ให้ความรู้ดีมาก ใครที่ชอบความสงบ สบายๆ ไม่ควรพลาด

จากบ้านเขียว เดินไม่กี่เมตรก็ถึงริมแม่น้ำยม มีบันไดปูนลงไปใกล้ระดับน้ำ บริเวณนี้ใช้เป็นพื้นที่จัดงานลอยกระทง และเป็นจุดยอดฮิตในฤดูน้ำหลากที่คนในเมืองมักมา “เช็คอิน” ดูระดับน้ำกัน ต้นน้ำของแม่น้ำยมคือ เทือกเขาผีปันน้ำ ซึ่งอยู่ในจังหวัดพะเยา แม่น้ำยมเป็นแม่น้ำสายเดียวที่ไม่มีเขื่อน เคยมีข่าวว่าจะสร้างเขื่อนแก่งเสือเต้น แต่ก็เงียบไป

ถ้าใครไม่รู้จะมายังไง อบจ แพร่ เค้ามีบริการรถรางนำเที่ยว พานักท่องเที่ยวจากคุ้มเจ้าหลวงมาที่บ้านเขียว วันละ 2 รอบ เช้า บ่าย เช็คข้อมูลเพิ่มเติมที่ลิงค์ด้านล่างเพจ

จากบ้านเขียว เรามุ่งหน้าไปทางโรงเรียนป่าไม้แพร่ ถ้าสังเกตให้ดีด้านซ้ายมือจะเห็นเนินดินสูงที่ชาวบ้านเรียกว่า “เมฆ” ซึ่งคือแนว กำแพงเมืองเก่า และใกล้ๆ กันนั้นคือ “ประตูมาร” หนึ่งในห้าประตูเมืองของแพร่ ชื่ออาจฟังดูน่าหลอนๆ หน่อย แต่ คนท้องถิ่นเค้าหมายถึง “ที่เผาผี” หรือ รวมถึงจุดประหารนักโทษ

เส้นทางสำหรับคนที่ไปเดินเล่นที่ “กาดกองเก่า” ฝั่งโรงเรียนเชตวัน จะต้องผ่านสถานที่ฌาปนกิจศพประตูมาร

แต่…ไม่ต้องกลัวไป เพราะฝั่งตรงกันข้ามมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์อย่าง “หลวงพ่อวิชิตมาร” พระพุทธรูปปางสะดุ้งมาร อยู่ในบริเวณโรงเรียนป่าไม้แพร่

พระพุทธรูปปางนี้ สังเกตได้จากท่านั่งขัดสมาธิ โดย พระหัตถ์ขวาจรดพื้นดิน ส่วนพระหัตถ์ซ้ายวางหงายบนหน้าตัก เพื่ออัญเชิญพระแม่ธรณีมาเป็นพยานในบารมีที่ได้สั่งสมมา จนเกิดกระแสน้ำบารมีซัดพญามารพ่ายแพ้กลับไป

ในทางพุทธศาสนา บางทีมารก็มาในรูปของความเหนื่อย ท้อ เบื่อหน่าย ความคิดลบๆ ที่ทำให้เราไม่กล้าก้าวต่อ ใครที่รู้สึกว่าเจอมารผจญในชีวิต ลองมากราบหลวงพ่อวิชิตมารที่นี่ดู อาจได้แรงใจกลับไปสู้กับมารในใจตัวเองอีกครั้ง

หลวงพ่อวิชิตมารองค์นี้มีประวัติที่น่าสนใจ เดิมทีชาวบ้านเรียกว่า “หลวงพ่อหัวกุด” เพราะเคยถูกตัดเศียรในอดีต แต่ปี 2514 ได้รับการบูรณะจนงดงามสมบูรณ์อีกครั้ง และเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวแพร่ ยังได้รับการบันทึกว่าเป็นพระพุทธรูปที่มีความศักดิ์สิทธิ์ 1 ใน 20 ของประเทศไทย

นอกจากความศักดิ์สิทธิ์แล้ว บรรยากาศในโรงเรียนป่าไม้ก็ร่มรื่นสุดๆ สถานที่แห่งนี้เคยเป็นแหล่งผลิตบุคลากรผู้เชี่ยวชาญด้านป่าไม้มาอย่างยาวนานถึง 36 รุ่น และสร้างบัณฑิตถึง 6,080 คน ก่อนที่จะปิดทำการไปนานกว่าสามทศวรรษ และในที่สุดก็กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้งในชื่อ “สถาบันนวัตกรรมด้านป่าไม้จังหวัดแพร่”

จากประตูมาร เดินต่อไปไม่ไกลก็คือ กาดกองเก่า ตลาดนัดยามเย็นที่เปิดเฉพาะวันเสาร์ แนะนำว่าให้มาช่วงแดดร่ม ลมตก หลัง 5 โมงเย็น

กาดกองเก่าคือตลาดถนนคนเดินที่ยาวตลอดสาย ครอบคลุมพื้นที่สามชุมชนหลักและเชื่อมกับวัดสำคัญ ได้แก่ วัดพระนอน ที่มีพระพุทธรูปเก่าแก่อายุกว่าพันปี, วัดหลวง วัดที่เก่าแก่ที่สุดในเมืองแพร่ และ วัดพงษ์สุนันท์ ซึ่งตั้งอยู่ติดกับถนนคนเดิน

จุดเด่นของตลาดนี้คือ บรรยากาศ เพราตั้งอยู่ในพื้นที่ชุมชน บนถนนที่ไม่ได้กว้างนัก ร้านค้าแต่งร้านกลมกลืนกับบ้านไม้สไตล์เมืองแพร่

เราเดินเพลินๆ มีเสียงโฟล์คซองเล่นคลอเบาๆ หรือบางช่วงก็มีเสียงคนดีดกีตาร์ร้องเพลง บรรยากาศชิล ไม่วุ่นวายเหมือนตลาดใหญ่ๆ ให้อารมณ์อบอุ่น สโลว์ไลฟ์สุดๆ

ของที่ขายอาจไม่หวือหวาแบบตลาดนัดใหญ่ๆ แต่เป็นวิถีของคนท้องถิ่นจริงๆ เน้นของพื้นเมืองกับข้าวเมือง เสื้อผ้าและงานคราฟต์แบบเมืองเหนือ ผักผลไม้สด ขนมปัง

ใกล้ๆ กันมีบ้านสีชมพู-คุ้มวงศ์บุรี บ้านไม้สักทองทั้งหลังที่สวยงามและมีเอกลักษณ์ โด่งดังจากการเป็นโลเคชั่นในละคร “รอยไหม” และเมื่อปี 2568 ซีรีย์วาย “ฉันคอยเธอ I Promise I Will Come Back” ก็มาถ่ายทำที่นี่

แพร่ไม่ใช่แค่เมืองท่องเที่ยว แต่เป็นสถานที่ที่สอนให้เราได้ชะลอจังหวะ หายใจลึกๆ และรับรู้ถึงความสุขเล็กๆ น้อยๆ ที่แท้จริงของชีวิต บรรยากาศสโลว์ไลฟ์ที่นี่จะทำให้ใจของเราสงบ และเมื่อกลับไปแล้ว เราจะคิดถึงเมืองแพร่และอยากกลับมาสัมผัสความอบอุ่นนี้อีกครั้งอย่างแน่นอน

แผนที่ บ้านเขียว – หลวงพ่อวิชิตมาร – กาดกองเก่า

ข้อมูลเพิ่มเติม

บ้านเขียว เปิดทุกวัน 8.30 -16.30 ยกเว้นวันจันทร์

รถรางเที่ยวฟรี มีทุกวัน วันละ 2 รอบ 10.00 และ 14.00 โดยจุดขึ้นรถรางอยู่ที่พิพิธภัณฑ์เมืองแพร่ คุ้มเจ้าหลวง (ตรงข้ามกับโรงเรียนนารีรัตน์จังหวัดแพร่ –> link เช็คข้อมูล อบจ แพร่